W wieku 99 lat w Montelimar we Francji zmarł Leon Piesowocki - ostatni artysta plastyk 2 Korpusu generała Władysława Andersa.
Leon Piesowocki urodził się 9 grudnia w 1925 roku w Poznaniu, jako drugie dziecko Juliusza Piesowockiego (1889-1979) i Łucji z domu Kurowskiej (1894-1972). Z siostrą Wandą i bratem Kazimierzem wychowywał się na poznańskich Jerzycach, poza rocznym pobytem w Berlinie. W 1943 roku, tak jak wielu młodych mieszkańców Wielkopolski, wcielonej do Rzeczy Niemieckiej jako Wartheland, został powołany do Wermachtu. Początkowo przebywał w Bourg en Bresse we Francji, skąd został przeniesiony w okolice Livorno we Włoszech. Po dezercji z szeregów armii niemieckiej, dostał się do aliantów, skąd został skierowany do polskiego obozu przejściowego w bazie 2. Korpusu w Motolla koło Taranto. Stamtąd przydzielony do II Oddziału Kontrwywiadu w Trzeciej Brygadzie Strzelców Karpackich.
Po zakończeniu drugiej wojny światowej, wraz z żołnierzami 2 Korpusu generała Władysława Andersa, przebywał w Cecchignoli pod Rzymem. W 1945 roku został przyjęty na studia akademickie do rzymskiej Accademia delle Belle Arti, w której ukończył rok studiów w zakresie malarstwa i rysunku. W listopadzie 1946 roku, wraz z żołnierzami 2 Korpusu, został przeniesiony na Wyspy Brytyjskie, gdzie przerwane rzymskie studia kontynuował w do Wielkiej Brytanii, w założonym przez Mariana Bohusza-Szyszkę, polskim Studium Malarstwa Sztalugowego i Grafiki Użytkowej w Waldingfield koło Sudbury a następnie w Kiongwood Common, w którym (poza Bohuszem) zajęcia specjalistyczne prowadził przebywający od 1939 roku w Wielkiej Brytanii, przedwojenny rektor warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych profesor Wojciech Jastrzębowski. Przed rozwiązaniem Polskiego Komitetu Przysposobienia i Rozmieszczenia (ostateczna likwidacja struktur PKPR miała miejsce w 1949 roku), pod którego opieką pozostawali od 1946 roku żołnierze 2 Korpusu, w czerwcu 1947 roku L. Piesowockiego został zatrudniony w Biurze Projektowania Miast w Portsmouth. Dzięki stypendium Komitetu do Spraw Oświaty Polaków, rozpoczął również studia artystyczne w londyńskiej Sir John Cass College of Art.
W 1949 roku, wspólnie z Aleksandrem Wernerem, Tadeuszem Beutlichem, Ryszardem Demelem, Januszem Eichlerem i Kazimierzem Dźwigiem, był współzałożycielem awangardowej grupy polskich artystów plastyków w Wielkiej Brytanii - „Grupa 49”. Prace malarskie, graficzne i rzeźbiarskie, prezentowali wpierw w Kingley Gallery a następnie w Grabowski Gallery, prowadzonej przez farmaceutę i filantropa Mateusza Grabowskiego. Teksty o sztuce i sprawozdania z wystaw publikowali m.in. na łamach polskiego dziennika „Orzeł Biały”. W 1949 i w 1950 roku wystawiał swoje prace w Young Contemporaries w Londynie. Źródłem utrzymania L. Piesowockiego stała się, założona w 1952 roku i prowadzona przez kolejnych dziesięć lat wraz z Zygmuntem Kowalewskim, firma - poprzez którą artyści projektowali i wykonywali wiele dekoracji londyńskich witryn: biur turystycznych, firm transportowych i sklepów, korzystając ze zdobytych podczas studiów doświadczeń i umiejętności szczególnie w zakresie papieroplastyki i metaloplastyki. W okresie tym L. Piesowocki ożenił się z Tillą Benderm, z którą ma urodzoną w 1954 roku córkę Krystynę.
W 1960 roku przeprowadził się z Londynu do Steyning, gdzie urządził swoją pracownię artystyczną i warsztat drukarski. Do 1969 roku wystawiał trzykrotnie (w 1967, 1968 i w 1969 roku) w A.L.A Prints Show. W 1968 roku zdobył nagrodę na British International Print Biennale, na którym wystawiał również w 1970, 1972 i 1974 roku.
Lata 1970-1974 to intensywny czas prezentacji dzieł artysty poza Wielką Brytania. W 1970 roku L. Piesowocki prezentowałe swoje dzieła na wystawie Five London Printmakers w Stedelijk Museum w Holandii; w 1971 i w 1973 roku na Premio Internationale per L’Incisione w Biella we Włoszech; w 1972 i w 1974 roku na Norwegian International Print Biennale w Fredrikstad; w 1974 roku na International Graphic Biennale we Frechen w Niemchech Zachodnich. W 1969 roku jego prace prezentowane były również w USA i w Japonii na British Contemporary Graphics w Tokio oraz na PMC Show w Portland Museum w stanie Oregon. Artysta prezentował swoje prace w latach 70. XX wieku w Polsce (w 1970, 1972 i 1974) na International Print Biennale w Krakowie, gdzie w 1972 roku zdobył jedną z nagród. W 1976 do 1981 roku, zauroczony Prowansją, przeprowadził się do miejscowości Pont Barret k. Montelimar, nieopodal Lyonu.
W latach 1981-1984 zamieszkał we Frankfurcie ze swoją drugą żoną Marie Luise Ritter, matka jego drugiej córki Saski, urodzonej w 1982 roku. W Niemczech, pracując dla miejscowego Figuren Theater, projektował scenografie teatralne, plakaty oraz ilustrował książki dla dzieci. Po powrocie z Niemiec do Francji, od 1984 roku zamieszkał na stałe w miejscowości Manas koło Montelimar, gdzie do dzisiaj ma własne studio malarskie i nadal jest czynny artystycznie. Regularnie wystawia na Salon des Independants w Paryżu. W 1995 roku otrzymał 31. Grand Prix International de la Peinture de la Cote d’Azur.
Dwa okresy edukacyjne: rzymski i londyński, zadecydowały o karierze artystycznej i dorobku twórczym L. Piesowockiego, który dla polskiej historii sztuki nadal pozostaje „cały do odkrycia”. Malarstwo Piesowockiego nosi znamiona silnej artystycznej osobowości malarza. Od akademickiego warsztatu, charakteryzującego się realizmem przedstawień – tak w zakresie pejzażu jak i portretu, malarz w latach 60. XX wieku eksperymentował z kompozycjami abstrakcyjnymi, pełnymi ciekawych i mocnych w wyrazie zestawień kolorystycznych – od czerwieni i brązów, do coraz jaśniejszej i w uspokojonej tonacji – dochodząc ostatecznie do fascynacji zielenią i błękitem. Francuskie doświadczenia z kolorytem i przyrodą Prowansji, wyzwoliły u polskiego malarza nowe zainteresowania – w których widoczna jest szczególnie fascynacja ludzką figurą, a szczególnie aktem kobiecym. Pod względem stylistycznym, dzieła L. Piesowockiego powstające od lat 70. XX wieku, charakteryzują się ściszonymi tonacjami błękitów i zieleni, zaś żywiołem dominującym w kompozycjach staje się woda i jej „udział” w deformacji ludzkiej postaci (kąpiące się, plaże, baseny). Noszą one w sobie znamiona fascynacji malarstwem postimpresjonistycznym i doświadczeniami z zakresu sztuki abstrakcyjnej o rodowodzie geometrycznym.
Oddzielnym nurtem w malarstwie L. Piesowockiego są szczególnie chętnie realizowane przez artystę w drugiej dekadzie XXI wieku, kompozycje abstrakcyjne. Ich główną inspiracją, są fotografie przyrody, wykonywane przez malarza zwykłym analogowym aparatem fotograficznym. Przetwarzane, między innymi poprzez lustrzane odbicie, a następnie przeskalowywane i przenoszone na płótno malarskie, stają się głównym źródłem symetrycznych kompozycji, o silnym ładunku emocjonalnym i ostrej kolorystycznej palecie.
W latach 1970-1974 L. Piesowocki był członkiem Printmakers Council w Londynie, Zrzeszenia Plastyków Polskich w Wielkiej Brytanii (APA od 1958) i Association Internationale des Arts Plastiques (od 1979). Dzieła L. Piesowockiego znajdują się w kolekcjach prywatnych, muzeach i galeriach. M.in. City and Art Museum w Oldham (Wielka Brytania), Victoria and Albert Museum w Londynie, Museum and Art Gallery w Bradford, Stedelijk Museum w Amsterdamie, Museum Boymans van Beuningen w Rotterdamie (Holandia), University of Pitsburg (USA), w Muzeum Narodowym w Warszawie, Poznaniu oraz w zbiorach Archiwum Emigracji Biblioteki Uniwersyteckiej Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu.
Najważniejsze wystawy indywidualne: Galeria Pryzmat, Kraków (1970); Gorner and Millard Gallery, Londyn (1971), Compedium Galleries, Birmingham (1974), Langson Galleries, Melbourne (1975); Asset Gallery, Londyn (1976); Freie Kunstlergruppe, Freiburg/Breisgau (1976); Galerie Nenciarini, Orange (1977, 1979); Nahdavi Antik, Frankfurt (1982); Espace Liberte, Crest (1992, 1994).
Największą w artystycznej karierze artysty, przekrojową wystawę twórczości Leona Piesowockiego pt. Leon Piesowocki. Artysta generała Władysława Andersa, zorganizowało kierowane przez dr. Wacława Kuczmę Muzeum Okręgowe w Bydgoszczy w 2022 roku, której kuratorem był prof. Jan Wiktor Sienkiewicz, kierownik Katedry Historii Sztuki XX wieku w Europie Środkowej i na Emigracji UMK. Trzy lata wcześniej, w listopadzie 2019 roku, dzięki środkom Narodowego Instytutu Polskiego Dziedzictwa Kulturowego za Granicą „Polonika” zrealizowany został projekt - złożony z autorskiego raportu wraz z dokumentacji fotograficznej in situ dotyczącej życia i dorobku artystycznego Leona Piesowockiego w jego francuskiej pracowni oraz nagranie 6 godzinnego filmu wywiadu-rzeki przeprowadzonego przez prof. Jana Wiktora Sienkiewicza z wówczas 94 letnim artystą.
Profesor Jan Wiktor Sienkiewicz
Wszelkie materiały zamieszczone w niniejszym Portalu chronione są przepisami ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych. Materiały te mogą być wykorzystywane wyłącznie na postawie stosownych umów licencyjnych. Jakiekolwiek ich wykorzystywanie przez użytkowników Portalu, poza przewidzianymi przez przepisy prawa wyjątkami, w szczególności dozwolonym użytkiem osobistym, bez ważnej umowy licencyjnej jest zabronione.
